Samorząd województwa to jeden ze szczebli samorządu, które decydują o kluczowych inwestycjach w naszym otoczeniu. Warto poznać go lepiej. Czym są Sejmik i Zarząd województwa?
Sejmik województwa i zarząd województwa to organy samorządu województwa. Zarząd
województwa jest organem wykonawczym. Natomiast organem stanowiącym i kontrolnym
województwa jest sejmik województwa, jego kadencja trwa 5 lata. W jego strukturę wchodzą
radni, wybierani w wyborach bezpośrednich.
Zadania sejmiku województwa
Do głównych obowiązków sejmiku województwa zgodnie z ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie województwa należy:
1) stanowienie aktów prawa miejscowego, w szczególności:
a) statutu województwa,
b) zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim,
c) zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej;
2) uchwalanie strategii rozwoju województwa;
3) uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego;
4) podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej;
5) podejmowanie uchwały w sprawie szczegółowości układu wykonawczego budżetu województwa, zzastrzeżeniem, że szczegółowość ta nie może być mniejsza niż określona w odrębnych przepisach;
6) uchwalanie budżetu województwa;
7) określanie zasad udzielania dotacji przedmiotowych i podmiotowych z budżetu województwa;
8) rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu województwa, sprawozdań finansowych
województwa oraz sprawozdań z wykonywania wieloletnich programów województwa;
9) podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi
województwa z tytułu wykonania budżetu województwa;
9a) rozpatrywanie raportu o stanie województwa oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia
lub nieudzielenia zarządowi województwa wotum zaufania z tego tytułu;
10) uchwalanie, w granicach określonych ustawami, przepisów dotyczących podatków i opłat
lokalnych;
11) podejmowanie uchwał w sprawie powierzenia zadań samorządu województwa innym
jednostkom samorządu terytorialnego;
12) uchwalanie „Priorytetów współpracy zagranicznej województwa”;
13) podejmowanie uchwał w sprawie uczestnictwa w międzynarodowych zrzeszeniach regionalnych iinnych formach współpracy regionalnej;
14) wybór i odwołanie zarządu województwa oraz ustalanie wynagrodzenia marszałka województwa;
15) rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu województwa, w tym w szczególności z
działalności finansowej i realizacji programów, o których mowa w pkt. 2;
16) powoływanie i odwoływanie, na wniosek marszałka województwa, skarbnika województwa, który
jest głównym księgowym budżetu województwa;
17) podejmowanie uchwał w sprawie tworzenia stowarzyszeń i fundacji oraz ich rozwiązywania, a
także przystępowania do nich lub występowania z nich;
18) podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych województwa dotyczących:
a) zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub
wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony (…),
b) emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu,
c) zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,
d) ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez
zarząd województwa oraz maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd
województwa w roku budżetowym,
e) tworzenia spółek prawa handlowego lub spółdzielni i przystępowania do nich oraz określania zasad
wnoszenia wkładów, a także obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji,
f) tworzenia, przekształcania i likwidowania wojewódzkich samorządowych jednostek
organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek;
18a) podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów;
19) podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami i statutem województwa do
kompetencji sejmiku województwa;
20) uchwalanie przepisów dotyczących organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy organów samorządu
województwa.
Pozostałe uprawnienia sejmiku województwa
Również sejmik województwa może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do
wykonywania określonych zadań. Ich przedmiot działania, zakres zadań, zasady dotyczące składu,
organizację wewnętrzną i tryb pracy określa statut województwa.
Sejmik województwa jest organem kontrolnym działalności zarządu województwa oraz
wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. Sprawdzeniem działalności zajmuje się
komisja rewizyjna.
Komisja rewizyjna, w skład której wchodzą radni opiniuje wykonanie budżetu i występuje z
wnioskiem do sejmiku województwa w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi
województwa. Wniosek ten podlega ocenie przez regionalną izbę obrachunkową.
Sejmik województwa wybiera zarząd województwa, w tym marszałka województwa i nie więcej niż 2
wicemarszałków. Marszałek województwa jest wybierany bezwzględną większością głosów
ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym. Również sejmik województwa może odwołać
marszałka województwa z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium lub nieudzielenie wotum
zaufania jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku.
Poszczególni członkowie zarządu mogą być odwołani przez sejmik województwa na uzasadniony
wniosek marszałka województwa, zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy
ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.
Sejmik województwa ustala „Priorytety współpracy zagranicznej województwa”, wyznaczające
główne cele współpracy zagranicznej i priorytety geograficzne przyszłej współpracy. Jak również
planuje przystępowanie do międzynarodowych zrzeszeń regionalnych.
Przewodniczący sejmiku województwa
Przewodniczący sejmiku województwa oraz nie więcej niż 3 wiceprzewodniczących są wybierani
bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w
głosowaniu tajnym. Jednocześnie przewodniczący i wiceprzewodniczący sejmiku województwa nie
mogą być członkami zarządu województwa.
Obowiązkiem przewodniczącego sejmiku województwa jest organizowanie pracy sejmiku oraz
prowadzenie obrad sejmiku. Przewodniczący może wytypować do wypełniania swoich zadań
wiceprzewodniczącego. Sejmik województwa obraduje na sesjach zwoływanych przez
przewodniczącego sejmiku nie rzadziej niż raz na kwartał.
Przewodniczący sejmiku województwa może wykonując swoje zadania wspierać się pracownikami
urzędu marszałkowskiego wykonującym zadania organizacyjne, prawne oraz inne zadania związane z
funkcjonowaniem sejmiku województwa, komisji i radnych. Wówczas przewodniczący sejmiku
województwa ma uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników
wykonujących jego zarządzenia.
Radny
Obowiązkiem radnego jest działanie na rzecz dobra wspólnoty samorządowej województwa. Radny
powinien utrzymywać stały kontakt z mieszkańcami oraz ich organizacjami, a w szczególności
przyjmować zgłaszane przez mieszkańców województwa postulaty i przedstawiać je organom
województwa do rozpatrzenia, nie jest jednak związany instrukcjami wyborców.
Warto zaznaczyć, że mandatu radnego województwa nie można łączyć z mandatem posła lub
senatora. Jak również wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody. Radny, również nie może
pozostawać w innym organie innej jednostki samorządu terytorialnego. Jedną z głównych cech
stanowiska radnego jest to, że może kierować interpelacje i zapytania do marszałka województwa w
sprawach dotyczących województwa.
Radni mogą tworzyć kluby radnych (co najmniej 3 radnych). Statut województwa określa zasady
działania klubów radnych.
Radni wybierają w czasie sesji sejmiku w odrębnym tajnym głosowaniu marszałka województwa.
Wybór marszałka uwarunkowany jest otrzymaniem bezwzględnej większości głosów ustawowego
składu sejmiku.